Gaziantep’te asırlardır nemli mağaralarda el yapımı tahta tezgahlarda kendir üretimi yapan ustaların sayısı her geçen gün azalıyor.
Sayıları günden güne azalan kendircilerin son ustalarından olan 72 yaşındaki Mehmet Ali Macık ve 60 yaşındaki Fatih Büker, mağarada üretilen kendir ipiyle geçimini sağlamaya devam ediyor.
Gaziantep’in Şahinbey ilçesinde ilerlemiş yaşlarına rağmen kaybolmaya yüz tutmuş olan yüzlerce yıllık geleneği yaşatmaya ve babalarından kalan mesleklerini ayakta tutmaya çalışan 72 yaşındaki Mehmet Ali Macık ile 60 yaşındaki Fatih Büker, mesleği öğrendikleri mağarada kendir yapmaya devam ediyor.
Asırlık geleneği mağarada yaşatıyorlar
Asırlardır nemli mağaralarda el yapımı tezgahlarda kendir üretimi yapan Mehmet Ali Macık ve Fatih Büker, kaybolmaya yüz tutan yüzlerce yıllık geleneği yaşatmaya çalışıyor.
Asırlık kendir geleneğini mesleği öğrendikleri mağarada tüm zor şartlara rağmen sürdürmeye devam eden Macık ve Büker, ahşaptan yapılmış “çıkrık” olarak adlandırılan tezgahlarda çalışıyor. file, hamak, balık ağı ve çeşitli malzemeleri bağlamada kullanılan iplikleri üretmeye devam eden Macık ve Büker, babalarından öğrendikleri şekilde mesleklerini sürdürüyor.
Elektrikli hiçbir alet kullanmıyorlar
Kentin eski evlerinin altındaki loş ve nemli mağaralarda elektrikli hiçbir alet kullanmadan el yapımı tezgahlarda birçok alanda kullanılan kendir üretimi yapan Macık ve Büker, bir yandan geçimlerini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da yok olmaya yüz tutan asırlık kültürü yaşatmak için büyük bir çaba sarf ediyor.
Fabrikalardan temin ettikleri atık ipliklerle ilerleyen teknolojiye rağmen mağaralarda nemli ortamda kendir üretmeye devam eden Macık ve Büker, Antep savunması döneminde gıda ve cephane deposu olarak kullanılan, daha sonra ise taş ocağına dönüşen asırlık mağaralarda çalışıyor.
Yaklaşık bir asırdır da kendir üretiminin yapıldığı mağarada severek sürdürdükleri mesleklerine sahip çıkan Macık ve Büker, iplerin birbirine sarımını ahşap el yapımı çıkrık ile yapıyor ve iki çıkrık arasında da gün boyu yürüyor.
İnce ipler kaliteli kendire dönüştürülüyor
Kendire dönüşecek olan küçük ipleri gererken büyük bir emek sarf eden ve çıkrıklar arasında adeta mekik dokuyan Macık ve Büker, ince ipleri tezgahlar arasında ileri geri giderek sarıp kaliteli kendire dönüştürüyor.
Mağaradaki nem sayesinde kendirlerin daha iyi işlendiğini ve daha sağlam olduğunu belirten Macık ve Büker, gelişen teknolojiyle beraber fabrikasyon üretiminin mesleklerini bitirme noktasına getirdiğini söyledi.
Bir asırlık geçmişi bulunan kendircilik mesleğini yaşatmaya çalıştıklarını belirten Mehmet Ali Macık, 6 yaşında dedesinden ve babasından öğrendiği mesleğini sürdürmeye devam ettiğini bildirdi.
“Bu mesleği yapan 2 usta kaldık”
Kentte kendir üretimi yapan sadece 2 ustanın kaldığını belirten Macık, “Kendircilik mesleği baba mesleğidir. Bu mağarada daha önce 27 tezgah vardı. Şu anda sadece 2-3 tane tezgah kaldı. Meslek her geçen gün yok olmaya doğru gidiyor. Bu meslek baba mesleği olduğu için sürdürüyoruz. Yeni nesil bu mesleği yapmaz. Kimse mağaraya gelip de çalışmaz. Kimse d çocuğunu mağaraya bu mesleği öğrenmesi için göndermiyor. Şu anda bu mesleği yapan 2 usta kaldık. Gelişen teknolojiyle beraber fabrikasyon üretimi yaygınlaştı ve mesleğimiz yok oldu” dedi.
“Önceki yıllarda mağaralarda 45-50 kişi çalışırdı”
Çok küçük yaşlarda başladığı kendirciliğin baba mesleği olduğunu ve yaklaşık 50 yıldır bu işi yaptığını belirten Fatih Büker ise, “Fabrikalardan aldığımız atık iplikleri kendir yaparak değerlendiriyoruz ve bu şekilde geri dönüşüm yapıyoruz. Mağara daha nemli olduğu için ipliğin kalitesi bu şekilde daha yüksek oluyor. Dışarı da güneşin altında ipliği kendir yapsak bu kadar kaliteli olmaz. Bundan dolayı mağaraları tercih ediyoruz. Önceden bu meslek daha çok yaygındı. Gaziantep’te birçok mağara vardı ve iplik bükülürdü. Şu an ise 2 tane usta kaldı. Bu mesleğin tarihi çok eskiye dayanır. 150-200 yıl öncesine kadar dayanır. Bu meslek dede ve baba mesleğimizdir. Bu meslek bize dedemizden ve babamızdan kaldı. Önceki yıllarda sadece bu mağarada 45-50 kişi çalışırdı. Şimdi ise sadece biz iki usta kaldık. Diğer mağaralarda da aynı şekilde 50 kişi çalışırdı ve tonlarca ipliği kendir yapardık” diye konuştu. – GAZİANTEP
